Hậu Quả Của Táo Bón Lâu Ngày và cách xử lý táo bón

Táo bón kéo dài có thể dẫn đến nhiều bệnh mãn tính do các độc tố tích tụ lâu ngày và thấm ngược vào máu lưu thông khắp cơ thể, gây ra rất nhiều vấn đề sức khỏe. 

Bài viết dưới đây được trích từ chia sẻ của Tiến sĩ Nguyễn Thị Cẩm Tú- Bv Vinmec Đà Nẳng, Ths Sĩ Nguyễn Văn Hậu- Bv Tâm Anh , Bs Ngô Quốc Hùng về các Hậu quả của Táo bón lâu ngày và cách xử lý khi bị táo bón

Hậu Quả của Táo bón

Các hậu quả nghiêm trọng có thể kể đến như sau: 

Gây Ra Thoát Vị Thành Bụng

Nếu bị táo bón lâu ngày, rặn nhiều sẽ làm cho thành bụng mỏng dần do bị tắc, giãn cơ thành bụng và bị ứ đọng phân quá mức, gọi là thoát vị thành bụng.

Khi ấy phải nhờ y khoa can thiệp:  

Bác sĩ thường xem bệnh nhân này có bệnh lý gì từ thắt lưng xuống và có bệnh gì về tủy sống: ví dụ liệt từ thắt lưng xuống.

Thường có Máu ẩn trong phân.

Trĩ

Rặn mạnh khi đi tiêu gây giãn các tĩnh mạch xung quanh hậu môn và trực tràng.

Hình thành búi trĩ gây đau đớn và chảy máu.

Nguy cơ tổn thương và nhiễm trùng trong các búi trĩ nếu vệ sinh không đảm bảo.

Sa Trực Tràng

Rặn mạnh dẫn đến trực tràng trượt khỏi vị trí bình thường, có thể bị sa xuống hoặc ra khỏi cơ thể. 

Triệu chứng bao gồm ngứa và đau hậu môn, rò rỉ phân, chảy máu tươi.

Gây Nứt Hậu Môn

Phân cứng và rặn mạnh gây rách mô lót hậu môn. 

Điều này dẫn đến chảy máu và đau khi đi vệ sinh. 

Tình trạng ngày càng trầm trọng theo thời gian.

Gây Tình Trạng Ứ Phân

Phân không được loại bỏ hoàn toàn sẽ tích tụ trong ruột dẫn đến tắc nghẽn ruột. 

Triệu chứng bao gồm đau bụng, khó chịu, buồn nôn, đau đầu, mất ngon miệng và chuột rút.

Nguy cơ nhiễm trùng cần cấp cứu ngay lập tức.

Ảnh Hưởng Đến Trẻ Em

Trẻ em bị táo bón thường thiếu dinh dưỡng dẫn đến chậm phát triển cả về thể chất lẫn tinh thần.

Rối Loạn Tâm Lý

Táo bón kéo dài cũng ảnh hưởng đến tâm lý của người bệnh như chán ăn và mệt mỏi.

Nhiễm độc thần kinh gây ngủ gà gật, mơ mơ màng màng.

Nhiễm độc các cơ quan nội tạng vì độc tố tích tụ lâu ngày được tái hấp thu vào máu, lên não và các cơ quan khác gây mụn, ung thư. Hơi thở, mồ hôi có mùi; nước tiểu vàng đục.

Là môi trường cho ung thư hình thành và phát triển.

Táo bón xen kẽ tiêu chảy thường có tiềm ẩn ung thư đại tràng.

Cách xử lý táo bón:

Cách Giảm Triệu Chứng Táo Bón nhẹ:

Ăn thực phẩm có nhiều chất xơ: Chất xơ giúp tăng cường hoạt động của ruột và làm mềm phân, giúp dễ dàng đi đại tiện hơn. Các loại thực phẩm giàu chất xơ bao gồm trái cây như táo, lê, cam; rau xanh như cải bó xôi, bông cải xanh; và ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch, lúa mạch.

Uống nhiều nước và các chất lỏng khác: Nước giúp làm mềm phân và hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Hãy uống ít nhất 8 ly nước mỗi ngày và bổ sung thêm các loại nước ép trái cây tươi hoặc trà thảo mộc.

Đi vệ sinh ngay khi có nhu cầu: Không nên nhịn đi đại tiện vì điều này có thể làm cho phân trở nên khô cứng hơn và khó đi ngoài hơn. Hãy tạo thói quen đi vệ sinh vào một thời điểm cố định trong ngày.

Uống thuốc nhuận tràng tự nhiên: Các loại thuốc nhuận tràng tự nhiên như psyllium husk (vỏ hạt mã đề) hoặc senna có thể giúp kích thích ruột hoạt động hiệu quả hơn.

Điều Trị Táo Bón nặng:

Thuốc nhuận tràng theo kê đơn của bác sĩ: Khi tình trạng táo bón trở nên nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc nhuận tràng mạnh hơn để giúp giải quyết vấn đề.

Thay đổi thuốc đang dùng cho các bệnh lý khác: Một số loại thuốc điều trị bệnh lý khác có thể gây ra táo bón như tác dụng phụ. Hãy thảo luận với bác sĩ để xem xét thay đổi hoặc điều chỉnh liều lượng của những loại thuốc này.

Thụt tháo khi cần thiết: Trong trường hợp táo bón nặng không thể giải quyết bằng cách thông thường, việc thụt tháo có thể được áp dụng để giải phóng khối phân tích tụ trong trực tràng.

Nguyên tắc điều trị là ngay tức khắc giải phóng khối phân tích tụ bằng cách thụt tháo để giảm áp lực:

Trong y khoa sẽ dùng ống chứa chất bôi trơn glycelin để đưa vào trực tràng, ví dụ như microlax hoặc rectiofar.

Tiêu chuẩn của ống bơm này phải có cần dài, mềm đủ để vào trong bóng trực tràng mà không gây tổn thương đại tràng.

Những ống bơm không đủ tiêu chuẩn ví dụ như ống bơm cứng và ngắn, có thể làm tổn thương trực tràng; cần bơm của sản phẩm Microlax đủ tiêu chuẩn.

Glycelin là chất béo tan trong nước, có thể thay thế bằng dầu dừa hoặc dầu olive nhưng mỗi ống chỉ chứa một lượng rất ít, không đủ nước để làm mềm phân và kích thích trực tràng co thắt đẩy phân ra ngoài.

Do đó phải dùng nhiều ống cho vào xilanh một lượng khoảng ít nhất 50ml đến 130ml; một đầu xilanh gắn ống dây dài và mềm để bơm glycelin vào từ từ trong trực tràng khi nằm nghiêng bên trái.

Tạo lập thói quen đi cầu đúng giờ : Khi bị táo bón nặng, trước tiên phải tạo lập thói quen đi cầu đúng giờ bằng cách sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ. Quá trình điều trị liên quan đến đại tràng thường kéo dài ít nhất 6 tháng. Để tế bào đại tràng hồi phục hoàn toàn cần khoảng 2 năm; trong khi tế bào dạ dày chỉ cần thời gian hồi phục khoảng 2 tháng.

Việc hiểu rõ về cách xử lý táo bón từ nhẹ đến nặng sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe hệ tiêu hóa của mình. Nếu tình trạng táo bón kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Phòng Ngừa Bệnh Táo Bón

Vận động

Việc tập thể dục đều đặn không chỉ giúp tăng cường sức khỏe tổng thể mà còn hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn. 

Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, hoặc bơi lội có thể giúp tăng cường tuần hoàn máu vùng ổ bụng và cải thiện khả năng hoạt động của cơ sàn chậu. 

Hãy cố gắng dành ít nhất 30 phút mỗi ngày để vận động.

Thói quen đại tiện

Không nhịn đi đại tiện: Việc nhịn đi đại tiện có thể làm cho phân trở nên khô cứng và khó tống ra ngoài hơn. Đặc biệt, đối với trẻ em, cần tạo môi trường thoải mái và không la mắng khi trẻ muốn đi cầu.

Đi vệ sinh đúng giờ: Tạo thói quen đi đại tiện đều đặn vào một thời điểm cố định trong ngày, lý tưởng nhất là từ 5-7 giờ sáng khi đại tràng hoạt động mạnh nhất.

Tư thế ngồi vệ sinh đúng: Tư thế ngồi thẳng lưng với chân kê lên ghế cao tạo góc khoảng 35 độ giữa đùi và thân sẽ giúp trực tràng thẳng hơn, dễ dàng tống phân ra ngoài.

Người già mặc quần áo thoải mái: Quần áo rộng rãi giúp đường ruột lưu chuyển tốt hơn.

Mát xa bụng thường xuyên: Mát xa theo chiều kim đồng hồ có thể kích thích nhu động ruột.

Không ngồi lâu trong nhà vệ sinh: Ngồi lâu có thể gây áp lực lên trực tràng và làm tình trạng táo bón trở nên nghiêm trọng hơn.

Chế độ ăn uống

- Uống nhiều nước

Lượng nước cần thiết mỗi ngày được tính bằng công thức: 0.04 lít x kg trọng lượng cơ thể.

Nước bao gồm cả canh, súp, nhưng hạn chế bia rượu vì chúng làm tăng hấp thu nước vào lòng đại tràng và đào thải qua nước tiểu, dẫn đến thiếu nước.

Trong điều kiện làm việc ra mồ hôi nhiều thì cần tăng lượng nước uống hàng ngày.

Khi dùng Vitamin khoáng chất thì cần tăng lượng nước giúp chuyển hóa và hấp thu tốt hơn;

Nếu có nhu cầu da tươi  trẻ, nên tăng lượng nước hàng ngày;

Nên dùng nước bổ sung chất khoáng và các chất điện giải để bù đắp lượng mất qua mồ hôi, nước tiểu…

- Chế độ ăn

Ăn nhiều rau quả tươi sống để cung cấp dưỡng chất thực vật và vitamin nhóm B giúp hấp thu dưỡng chất tốt hơn.

Lượng rau củ quả nên đạt khoảng 400-700 gram mỗi ngày.

Dùng chất xơ thay vì thuốc kích thích xổ:

Chất xơ không hòa tan (như trong các loại rau xanh) giúp căng trướng thành đại tràng và hút hơi vào trong chất xơ, rất hữu ích cho việc phòng tránh táo bón và điều trị trào ngược axit dạ dày.

Chất xơ hòa tan (có trong chery, táo, ổi, dâu tây...) hút thấm nước mạnh giúp mềm phân và loại bỏ tế bào ung thư cùng vi khuẩn gây hại.

- Bổ sung lợi khuẩn

Lợi khuẩn chiếm tới 70% sức khỏe hệ miễn dịch của cơ thể và giúp diệt khí sinh hơi cũng như làm đường ruột trơn láng hơn.

Mỗi ngày cần bổ sung từ 6 đến 12 tỷ lợi khuẩn để cân bằng với hại khuẩn theo tỷ lệ vàng là 85% lợi khuẩn :15% hại khuẩn.

Cần lưu ý là thức ăn của Lợi khuẩn là Prebiotic, trong khi thức ăn của hại khuẩn là đường, do đó tránh sử dụng đường quá nhiều. 

Người bị đái tháo đường thường có đường trong  ruột nhiều, do đó gây sinh hơi nhiều hơn;

- Chăm sóc lá gan

Gan là cơ quan thải độc chính của cơ thể; nếu bị táo bón thì gan cũng bị nhiễm độc do chu trình dinh dưỡng hai chiều giữa ruột non và gan.

Thải độc bằng phương pháp coffee enema có thể giúp gan tiết ra Glutathione S transferase để tăng cường chức năng thải độc.

- Bổ sung canxi magie: Canxi magie hỗ trợ co bóp đại tràng hiệu quả hơn.

- Bổ sung protein: Protein cần thiết để duy trì sự vững chắc của thành đại tràng vì thành này là cơ trơn được tạo thành từ protein.

- Bổ sung multicarotene: Multicarotene giúp làm lành các niêm mạc trong hệ tiêu hóa.

Tránh căng thẳng:

Giảm stress là yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa táo bón vì căng thẳng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hệ tiêu hóa

Hy vọng bài viết này giúp các bạn hiểu rõ tác hại của táo bón và chọn cho mình cách xử lý và phòng tránh táo bón hiệu quả.

KHOẺ HẠNH PHÚC

Địa chỉ: 12 Thạnh  Mỹ Lợi, KP1, P. Thạnh Mỹ Lợi, Q.2, Tp. Thủ Đức, TPHCM.

Hotline/Zalo: 0975366342

Email: khoehanhphuc.vn@gmail.com